اثبات مالکیت در تصرف عدوانی کیفری + مراحل شکایت

اثبات مالکیت در تصرف عدوانی کیفری + مراحل شکایت

ارتکاب اشخاص به مصادیق جرم های کیفری و حقوقی، براساس قانون مجازات اسلامی عواقبی را به دنبال خواهد داشت؛ البته برای دادرسی مراجع قانونی، ابتدا باید صحت وقوع جرم برای مقام قضایی روشن شود. صدور حکم مجازات، تنها با اثبات ارتکاب به جرم امکان پذیر است؛ دعاوی ملکی مانند تصرف عد‌وانی کیفری نیز از این شرط مستثنی نبوده و تخلیه ملک هنگامی صورت می گیرد که گواهی بر تصرف مال توسط غیرمالک وجود داشته باشد. در مقاله «اثبات مالکیت در تصرف عدوانی کیفری + مراحل شکایت» با استناد به مواد قانونی و تحت نظر بهترین وکیل ملکی به پرتکرار ترین سوالات حول موضوع پاسخ داده می شود.

تصرف عدوانی کیفری چیست؟

پیش از آنکه به مراحل تصرف عدوانی کیفری بپردازیم لازم است درک کافی نسبت به مفهوم تصرف و ارکان آن به وجود بیاید؛ در ماده 690 قانون مجازات اسلامی محدوده این جرم مشخص شده است:

«هر کس به عنف یا ید عدوانی یا با هر وسیله دیگری مال غیر منقول دیگری را از تصرف صاحب آن خارج کند یا در تصرف او نگه دارد، مرتکب به جرم تصرف عدوانی شده است.»

مفاد زیر از ماده مذکور  توسط کارشناسان استخراج شده است:

1. عنف و عدوان: این دو واژه در اصل به نیت و عملکرد فرد غیر مالک، در امر تصرف ملک اشاره دارد؛ در فرهنگستان لغت عنف به معنای خشونت و بی رحمی بوده و عدوان یعنی دشمنان. در اصلاح حقوقی عدوانی بودن تصرف یعنی آکنده بودن قصد متصرف از ‌دشمنی و ارتکاب به جرم با نیت سوء؛ کلمه عنف نیز به اعمال زور و انواع فشارهای روانی و فیزیکی‌ بر مالک اشاره دارد.

2. مال غیر منقول: مالی غیر منقول شمرده می شود که قابل نقل و انتقال فیزیکی‌ نباشد؛ مانند مسکن، مغازه، سوله، باغ. بنابراین هنگامی به جرم عنوان تصرف عدوانی کیفری اطلاق می شود که غصب مالی غیر منقول رخ دهد؛ برای ثبت شکایت باید از نوع مال اطمینان حاصل شود، اگر نسبت به غیرمنقول بودن مال تردیدی وجود دارد، مشاوره با یک وکیل ملکی و متخصص می تواند کمک کننده باشد. برای مشاهده لیستی از وکلا که می توانند به شما در این زمینه کمک کنند، روی لینک کلیک کنید.

3. وقوع تصرف: بر اساس ماده 30 قانون مدنی، تنها مالک حق تصرف و انتفاع (سودزایی و نفع بردن) در ملک را دارد و غیرمالکان با توسل به اذن و رضایت صاحب ملک می توانند از این حقوق بهره مند شوند. بنابراین هنگامی که فرد بدون جلب رضایت مالک بر مسکن یا مغازه تسلط پیدا کرده و کنترل آن را به دست بگیرد (اسکان) یا به هرنحوی بی اجازه از مال سودی ببرد (مثلا راه اندازی کسب و کاری در مغازه ای غصبی)، مرتکب جرم تصرف عدوانی کیفری شده است و با طی شدن مراحل قانونی، وی به اشد مجازات محکوم خواهد شد. به صورت خلاصه، عدم تسلط مالک بر مال غیرمنقول اش در پی اقدامی عدوانی و اعمال زور از طرف غیر مالک را تصرف عدوانی کیفری می نامند.

مدارک لازم برای اثبات مالکیت در تصرف عدوانی کیفری چیست؟

می دانیم که در دستگاه ثبت و انتقال اسناد امکان صدور دو نوع سند رسمی و غیر رسمی برای املاک وجود دارد و تقریبا مدارک اثبات تصرف عدوانی کیفری در هر دو مشابه است:

 الف) سند عادی در اثبات تصرف عدوانی:

در بیشتر معاملات ملکی خانوادگی، خرید و فروش هایی که در روستاها انجام می شود و انتقال سند املاک در انحصار وراثت، ملک توسط سندی عادی یا قولنامه ای انتقال پیدا می کند؛ اسناد غیر رسمی در سازمان اسناد ثبت نمی شود، بنابراین دادگاه نمی تواند با گرفتن استعلام، هویت مالک اصلی را برای صدور حکم تخلیه ملک احراز کند.

برای اثبات مالکیت افراد از طریق قولنامه، ابتدا افراد باید دادخواست مربوطه را ثبت کرده و منتظر رسیدگی دادگاه صالح به پرونده شوند؛ پس از ارائه مدارک لازم به مقام قضایی، رای اعتبار سند اخذ خواهد شد. استشهادنامه ای با امضای همسایگان یا شهادت حضوری اقوام و همسایگانی که بالغ، عادل و بی طرف اند از جمله مدارکی است که می تواند بر صدور حکم دادگاه صالح تاثیر بگذارد.

ب) سند رسمی در اثبات تصرف عدوانی:

همانطورکه از نام سند رسمی آشکار است، مالکیت صاحب خانه یا مغازه یا… به صورت رسمی در سیستم اسناد کشور ثبت می شود؛ بدیهی است که اگر قاضی دستور بررسی اعتبار سند رسمی را بدهد، با گرفتن استعلام به سرعت هویت مالک مشخص شده و با تطابق نتیجه این گواهی با اطلاعات هویتی شاکی، صحت ادعای وی مشخص شده و دیگر نیازی به رای اعتبار دادگاه صالح برای اثبات تصرف عدوانی کیفری نخواهد بود.

مدارک لازم برای ثبت دادخواست تصرف عدوانی کیفری چیست؟

مدارکی که برای ثبت دادخواست تصرف عدوانی کیفری در دفاتر خدمات قضایی لازم است، بدین شرح می باشد:

• مدارک هویتی مانند شناسنامه و کارت ملی برای تکمیل فرم های مربوط تحت نظر مامور رسمی برای ثبت دادخواست و تطابق هویت مالک و شاکی ضمن جلسات دادگاه
• ارائه مدارکی که هویت مالک را احراز می کنند؛ اگر سند رسمی باشد ارائه اصل آن کافی است
• در صورت قولنامه ای بودن سند، ارائه گواهی اعتبار نیز اجباری می باشد.
• ارائه اظهارنامه شاکی و متهم برای بررسی شرایط دعوی توسط مقام قضایی
• ارائه گزارش کارشناس رسمی دادگستری به دادگاه
• از آنجا که مراحل حقوقی مانند ثبت دادخواست، حضور در جلسات دادگاه، جمع آوری مدارک، اثبات ادعا و… برای افراد غیر متخصص دشوار است، بیشتر اشخاص در صورت مواجه شدن با چنین دعاوی، وکیل استخدام می کنند؛ در این شرایط ارائه وکالتنامه در تمامی مراحل قانونی الزامی است.

مراحل ثبت شکایت علیه تصرف عدوانی کیفری چیست؟

1. جمع آوری مدارک

2. تنظیم شکایت نامه

3. صدور ابلاغیه

4. جلسات دادگاه

5. صدور حکم

مجازات جرم تصرف عدوانی کیفری چیست؟

قانونگذار پس از پرداختن به چیستی جرم تصرف عدوانی کیفری ضمن ماده 690 قانون مجازات اسلامی، به پیگرد قانونی که علیه اینگونه مجرمین اعمال می شود، اشاره می کند:

«مرتکبین هر گونه اقدام به تجاوز و تصرف عدوانی، ایجاد مزاحمت یا ممانعت از حق در موارد ذکر شده در این ماده، به مجازات حبس از یک ماه تا یک سال حبس محکوم خواهند شد. بدین ترتیب دادگاه موظف است حسب مورد رفع تملک یا رفع مزاحمت یا ممانعت از حق یا اعاده وضع به حال سابق نماید.»

کلام آخر

جرم تصرف عدوانی کیفری یعنی تصرف ملک دیگری به زور و بدون اذن او؛ برای شکایت علیه این جرم، فرد ابتدا باید مالکیت خود بر مسکن یا مغازه یا … را اثبات کند. اگر سند ملک از نوع رسمی باشد، با استعلام دادگاه از سیستم اسناد، مالک اصلی مشخص خواهد شد؛ در صورت قولنامه ای بودن سند، ابتدا باید گواهی اعتبار از دادگاه صالح اخذ و هویت مالک احراز شود.

سپس شاکی باید با به همراه داشتن مدارک هویتی و سند ملک به یکی از دفاتر خدمات قضایی مراجعه کرده و دادخواست تصرف عدوانی کیفری را تنظیم و ثبت کند. با شرکت طرفین در جلسات دادگاه، حکم تخلیه ملک صادر شده و همچنین مجازاتی بین یک ماه تا یک سال حبس برای متصرف در نظر گرفته می شود.